Onion rates : महाराष्ट्रातील कांदा उत्पादक शेतकरी सध्या मोठ्या आर्थिक संकटातून जात आहेत. बाजारात कांद्याची प्रचंड आवक वाढल्यामुळे दरांमध्ये मोठी घसरण झाली आहे. हा दर इतका खाली आला आहे की तो उत्पादन खर्च (लागवड, औषध आणि साठवणूक) देखील भरून काढण्यास असमर्थ ठरत आहे.
या लेखात, आपण राज्यातील प्रमुख बाजारपेठांमधील कांद्याच्या सद्यस्थितीचा आढावा घेणार आहोत आणि दरांच्या घसरणीमागील कारणे काय आहेत, हे पाहूया.
Onion rates प्रमुख बाजारपेठांमधील ‘धक्कादायक’ दर घसरण
राज्यातील दोन प्रमुख बाजारपेठा, सोलापूर आणि पुणे, येथे आवक विक्रमी पातळीवर पोहोचल्याने शेतकरी हवालदिल झाले आहेत.
- सोलापूर: येथे एकाच दिवसात १४,४७३ क्विंटल कांद्याची प्रचंड आवक झाली. परिणामी, सर्वसाधारण दर अवघ्या ₹१,००० प्रति क्विंटलवर स्थिरावला.
- पुणे (Market Yard): येथेही ११,१७१ क्विंटल आवकेमुळे सर्वसाधारण दर ₹१,१०० पर्यंत खाली आला आहे.
- नाशिक (पिंपळगाव बसवंत): नाशिक विभागातील पिंपळगाव बसवंत येथे १५,३०० क्विंटलच्या मोठ्या आवकेमुळे दर ₹१,२०० पर्यंत खाली आले आहेत.
- लासलगाव: आशियातील सर्वात मोठी कांदा बाजारपेठ असलेल्या लासलगावमध्येही लाल आणि उन्हाळी कांद्याचे दर अनुक्रमे ₹१,३०१ आणि ₹१,४०० च्या दरम्यान आहेत, ज्यामुळे दरांमध्ये तेजीची अपेक्षा भंग झाली आहे.
या दरांमध्ये, लागवड खर्च, महागडी औषधे आणि विशेषतः चाळीतील कांदा साठवणुकीचा खर्च (Storing Cost) पाहिल्यास, शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होत आहे.
शेतकऱ्यांचे कंबरडे मोडणारा ‘हा’ दर
शेतकऱ्यांच्या मते, कांदा उत्पादन करण्यासाठी आलेला खर्च आणि अपेक्षित नफा मिळवण्यासाठी कांद्याचा सर्वसाधारण दर किमान ₹१,८०० ते ₹२,००० प्रति क्विंटल स्थिर होणे गरजेचे आहे. मात्र, सध्या मिळत असलेला ₹१,००० ते ₹१,२०० चा दर शेतकऱ्यांचे कंबरडे मोडणारा आहे.
शेतकऱ्यांचा आरोप: एकाच वेळी सर्वत्र आवक मोठ्या प्रमाणात वाढल्यामुळे बाजारपेठेतील व्यापारी हेतूपुरस्सर दर पाडत असल्याचा गंभीर आरोप शेतकरी करत आहेत.
दिनांक: २०/११/२०२५ चे सविस्तर बाजारभाव (प्रति क्विंटल)
| बाजारपेठ | आवक (क्विंटल) | कमीत कमी दर (₹) | जास्तीत जास्त दर (₹) | सर्वसाधारण दर (₹) |
| सोलापूर | १४,४७३ (लाल) | १०० | २,५०० | १,००० |
| पुणे | ११,१७१ (लोकल) | ४०० | १,८०० | १,१०० |
| पिंपळगाव बसवंत | १५,३०० (उन्हाळी) | ४०० | २,६०० | १,२०० |
| लासलगाव (उन्हाळी) | ११,०२० | ५०० | २,०१५ | १,४०० |
| लासलगाव (लाल) | ३३६ | ४५१ | १,८०२ | १,३०१ |
| धुळे | २,७६५ (लाल) | ४६० | १,१७० | ८०० |
| छत्रपती संभाजीनगर | २,५६० | ४०० | १,३०० | ८५० |
| मुंबई – कांदा बटाटा | ९,२२५ | ७०० | २,००० | १,३५० |
| जुन्नर -ओतूर | १५,०५६ (उन्हाळी) | ८०० | २,२१० | १,८०० |
| राहूरी -वांबोरी | ८,११९ (उन्हाळी) | १०० | १,९०० | १,००० |
| देवळा (उन्हाळी) | ५,५०० | २०० | १,४५० | १,१५० |
| कुर्डवाडी-मोडनिंब | ३० (लाल) | १०० | ८५१ | ५०० |
जुन्नर-ओतूर आणि धाराशिव यांसारख्या काही बाजारपेठांमध्ये आवक कमी असल्याने किंवा विशिष्ट जातीमुळे तुलनेने अधिक सर्वसाधारण दर (₹१,८०० आणि ₹१,५५०) मिळाले आहेत.
पुढे काय?
सध्याची स्थिती पाहता, जोपर्यंत बाजारपेठेतील आवक कमी होत नाही आणि केंद्र किंवा राज्य सरकारकडून कांदा निर्यात प्रोत्साहन किंवा साठवणुकीसाठी अनुदानासारखी कोणतीही ठोस योजना जाहीर होत नाही, तोपर्यंत कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारणे कठीण आहे.
